دوش و چشم شوی اضطراری چیست؟

دوش و چشم شوی اضطراری یکی از اصلی ترین تجهیزات آزمایشگاهی بخصوص آزمایشگاه های مواد شیمیایی است که به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از کار با مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد.

دوش و چشم شوی اضطراری در مواقع لزوم بایستی با پاشیدن آب فراوان به بدن و چشم فرد آسیب دیده اقدام به شستشو و پاکسازی فوری نماید .

این وسیله آزمایشگاهی که عموما از جنس گالوانیزه و یا استیل طراحی و ساخته می شود. طبق استاندارها، دارای ظرفیتی به حجم ۲۰ لیتر در دقیقه می باشد که با فشاری برابر ۱۵ پوند بر اینچ، توسط لوله ای به طول ۴۵ سانتی متر و قطر ۱ اینچ، برای شست و شوی چشم افراد در صورت ایجاد آسیب بکار برده می شود.

انواع دوش و چشم شوی

1. دوش و چشم شوی اضطراری آزمایشگاهی

دوش وچشم شوی اضطراری آزمایشگاهی دارای سه مدل زیر هستند :

• دوش های دیواری و سقفی (جنس استیل یا برنجی با رنگ پودری الکترواستاتیک ضد اسید)
• چشم شوی تک چشمی یا دو چشمی دیواری، رومیزی و کاسه دار (دارای جنس استنلس استیل)
• دوش و چشم شوی دیواری و یا ایستاده

2. دوش و چشم شوی اضطراری صنعتی

دوش وچشم شوی اضطراری صنعتی نیز دارای دو مدل زیر است:

• دوش های دیواری (دارای جنس برنج، استیل و یا رنگ پودری الکترواستاتیک ضد اسید)
• دوش و چشم شوی پدال دستی یا پدال پایی

3. چشم شوی رومیزی

چشم شوی اضطراری رومیزی (دارای جنس گالوانیزه و یا استیل) که برای استفاده نیازمند نصب بر روی یک سطح و سکوبندی آزمایشگاهی می باشد. در زمانی که مواد شیمیایی به چشم و یا بدن افراد (بصورت مستقیم) برخورد داشته باشد بکار برده می شود.

نحوه استفاده از دوش و چشم شوی آزمایشگاهی

در صورت بروز خطر و استفاده از چشم شوی آزمایشگاهی لازم است تا فرد برای وارد شدن مایع چشم شوی آزمایشگاهی درون چشمش، پلکش را با کمک دستانش باز نگه دارد تا کاملا چشم ها را شست و شو دهند.

سرعت عمل دوش اضطراری آزمایشگاهی باید به گونه ای باشد که به صورت همزمان 2 چشم را شست و شو دهد. حداقل مقدار مایعی که به مدت 15 دقیقه قرار است خارج شود باید 1.5 لیتر باشد.سرعت حجم مایع نباید زیاد باشد زیرا به چشم آسیب می زند. دوش آزمایشگاهی باید در کمترین ثانیه فعال شود و به صورت خودکار شیر آن باز شود و کاربر برای این موضوع مشکلی نداشته باشد. مدت زمان شست و شو برای هر ماده ی شیمیایی متفاوت است

در واقع برای استفاده لازم است تا برای مدت ۱۵ دقیقه، مقدار مایع مشخص شده تمیز و با فشار کم، چشم ها را شستشو دهند.

مدت زمان شست و شو

از آنجایی که هر کدام از مواد شیمیایی آزمایشگاهی دارای ویژگی های خاصی هستند، مدت زمان شستشو برای هر کدام نیز متفاوت است.

• مدت زمان شستشو محرک های ملایم شیمیایی: حداقل ۱۵ دقیقه
• مدت زمان شستشو محرک های متوسط تا شدید شیمیایی : حداقل ۲۰ دقیقه
• مدت زمان شست و شو مواد خورنده با خاصیت عدم نفوذپذیری: حداقل ۲۰ دقیقه
• مدت زمان شست و شو مواد خورنده نفوذ پذیر: حداقل ۶۰ دقیقه

جهت اطلاع از نوع محرک میتوانید مطلب انواع اسید آزمایشگاهی را مطالعه کنید.

دقت کنید که باید محل نصب دوش اضطراری آزمایشگاهی به محل خطر نزدیک باشد. همچنین باید مناسب و قابل مشاهده باشد، در بین آن راهرو یا مانعی وجود نداشته باشد. اگر پوست با مواد شیمیایی خطرناک تماس پیدا کرده باشد لباس های خود را از بدن خارج کرده و زیر دوش قرار بگیرید تا آب به پوست برسد. در نهایت بعد از شست و شو حتما با فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

همچنین برای اطلاع از میزان اسیدی بودن مواد شیمیایی میتوانید از دستگاه ph متر استفاده کنید.

نکات لازم جهت استفاده از دوش و چشم شوی آزمایشگاهی

• نصب دوش وچشم شوی آزمایشگاهی در مکانی نزدیک خطر
• عدم وجود مانع بین محل کار و نصب این وسیله
• مشخص شدن محل نصب این وسیله آزمایشگاهی توسط یک تابلو
• سعی در نصب این وسیله در نزدیکی در خروجی، جهت دسترسی راحت تر گروه نجات در زمان بروز خطرات
• به همین منظور لازم است تا تمام محیط های آزمایشگاهی برای حفظ ایمنی و عدم ایجاد خطرات جبران ناپذیر در هنگام کار با مواد شیمیایی خورنده از وسایل و تجهیزات آزمایشگاهی مناسبی همچون شیلدهای صورت، دستکش های ایمنی، چشم شوی و… استفاده نمایند.