• تاریخ انتشار: 27 شهریور 1400
استوانه مدرج

استوانه مدرج چیست ؟

استوانه مدرج ، که به عنوان مزور آزمایشگاهی نیز شناخته می شود، یکی از رایج ترین تجهیزات آزمایشگاهی است که برای اندازه گیری حجم مایع استفاده می شود. شکل استوانه ای باریکی دارد. هر خط مشخص شده بر روی استوانه مدرج نشان دهنده میزان مایع اندازه گیری شده است.

استوانه مدرج

ساختار و جنس استوانه مدرج

استوانه های مدرج بزرگ معمولاً از پلی پروپیلن به دلیل مقاومت شیمیایی عالی و یا پلی متیل پنتن به دلیل شفافیت آن ساخته می شوند و آنها را سبک تر و شکننده تر از شیشه می کند. اتوکلاو مکرر پلی پروپیلن آسان است. با این حال ، استوانه مدرج با این جنس توسط اتوکلاو بیش از حدود 121 درجه سانتی گراد (بسته به فرمول شیمیایی) ذوب می شود. به همین دلیل دمای بالای استریل سازی می تواند استوانه مدرج با جنس پلی پروپیلن را پیچ و تاب دهد و بر دقت تأثیر بگذارد.

مزور آزمایشگاهی سنتی معمولاً باریک و بلند است تا دقت و دقت اندازه گیری حجم را افزایش دهد. دارای پایه پلاستیکی یا شیشه ای و یک “دهانه” برای ریختن آسان مایع اندازه گیری شده است.

مزورها دارای اتصالات شیشه ای آسیاب شده به جای دریچه هستند ، بنابراین می توان آنها را با درپوش بسته یا مستقیماً با سایر عناصر منیفولد متصل کرد. با این نوع استوانه ، مایع اندازه گیری شده مستقیماً نمی ریزد ، اما اغلب با استفاده از یک کانول خارج می شود. یک استوانه مدرج با سطح مایع در سطح چشم خوانده می شود ، جایی که مرکز مینیسک خط اندازه گیری را نشان می دهد. ظرفیت معمولی سیلندرهای مدرج از 10 میلی لیتر تا 1000 میلی لیتر است.

 

کاربردهای رایج

استوانه های درجه دار اغلب برای اندازه گیری حجم مایع استفاده می شوند. استوانه های مدرج عموماً از ارلن ها و بشر های آزمایشگاهی دقیق تر هستند. اما نباید از آنها برای انجام تجزیه و تحلیل حجمی استفاده کرد.  برای این کار باید از ظروف شیشه ای حجمی ، مانند فلاسک حجمی یا پیپت حجمی ، استفاده کرد ، زیرا دقیق تر هستند.

همانطور که گفته شد کاربرد اصلی استوانه مدرج برای اندازه گیری حجم مایعات و انتقال آنهاست.

مزور یا استوانه مدرج دو نوع می باشد: استوانه مدرج پلاستیکی و استوانه مدرج شیشه ای و هر کدام از آنها با توجه به شرایط کاری انتخاب می گردد. مزیتی که مزور آزمایشگاهی پلاستیکی نسبت به شیشه ای دارد این است که سبک تر ، ارزان تر و از طرفی کمتر مستعد شکستن می باشد. اما از استوانه های مدرج پلاستیکی برای آزمایش های دقیق نمی توان استفاده کرد.

نکته مهم :  در هنگام کار با استوانه مدرجِ شیشه ای و حمل و نقل آن مراقبت خاص لازم است زیرا لبه آن به سادگی در برخورد با اشیاء دیگر می شکند و به اصطلاح، لب پر می شود. برای جلوگیری از این مشکل گاهی یک حلقه محافظ لاستیکی در قسمت بالایی آن نصب می شود.

 

حجم های رایج :

استوانه مدرج دارای حجم های مختلفی است. از 10 میلی لیتر تا ۱۰۰۰ میلی لیتر متفاوت است. باید دقت شود که مزور های با حجم کمتر، دارای دقت بیشتری هستند. همچنین برای حجم های پایین، بهتر است از مزور های با حجم پایین استفاده شود. به همین دلیل لازم است قبل از انجام آزمایش، مزور را انتخاب کنیم. فاصله درجات نقش شده روی استوانه مدرج در اندازه های مختلف با یکدیگر متفاوت است پس هنگام خواندن حجم مایع درون آن می باید به این نکته نیز دقت کنید.

 

دقت استوانه های مدرج

برای دقت حجم بر روی استوانه های مدرج در مقیاس هایی با 3 رقم قابل توجه نشان داده شده است. سیلندرهای 100 میلی لیتری دارای تقسیم بندی درجه بندی 1 میلی لیتری هستند. همچنین سیلندرهای 10 میلی لیتری دارای درجه بندی 0.1 میلی لیتری هستند.

دو نوع دقت برای سیلندرهای مدرج وجود دارد. دقت کلاس A دو برابر کلاس B است. سیلندرها می توانند مقیاس های تک یا دوگانه داشته باشند. مقیاس های تک اجازه می دهد تا حجم را از بالا به پایین (حجم پر کردن) را بخوانید در حالی که استوانه های مقیاس دوگانه امکان پر کردن و ریختن (مقیاس معکوس) را می دهد.

 

نحوه اندازه گیری

برای مطالعه دقیق حجم ، مشاهده باید در سطح چشم باشد و در انتهای منیسک سطح مایع خوانده شود. دلیل اصلی اینکه چرا خواندن حجم از طریق منیسک(پایین ترین جای منحنی) انجام می شود به دلیل ماهیت مایع در یک فضای محصور بسته است. طبیعتاً مایع درون استوانه از طریق نیروهای مولکولی به دیواره اطراف آن جذب می شود. این باعث می شود که سطح مایع بسته به نوع مایع درون سیلندر ، حالت محدب یا مقعر ایجاد کند. خواندن مایع در قسمت زیرین مقعر یا قسمت بالای مایع محدب معادل خواندن مایع در منیسک آن است.

سطح مایع در پایین منیسک ، که مقعر است ، خوانده می شود. دقیق ترین قرائتی که می توان در اینجا انجام داد به دلیل اندازه گیری داده شده روی استوانه به 1 میلی لیتر کاهش می یابد. از این رو ، خطای مشتق شده یک دهم کمترین رقم خواهد بود. به عنوان مثال ، اگر قرائت انجام شود و مقدار محاسبه شده 36.5 میلی لیتر باشد. خطا 0.1 میلی لیتر ، نیز باید شامل شود.

5/5 - (1 امتیاز)

دیدگاه شما

اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها