اسید آزمایشگاهی چیست ؟

اسید آزمایشگاهی یکی از اصلی ترین مواردی است که در انواع آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می‌گیرد . آشنایی با اسید آزمایشگاهی و انواع آن برای هر کسی که در محیط های آزمایشگاهی فعالیت میکند، امری ضروری است.

شما احتمالاً کلمه ph  را در طول زندگی خود بارها شنیده باشید. مقیاس pH برای طبقه بندی اسیدی یا بازی بودن محلول مایع استفاده می شود. اسیدها مواد شیمیایی با pH کمتر از 7 دارند. آنها در تولید محصولات خانگی ، تولید مواد غذایی ، کشاورزی و بسیاری از صنایع دیگر بسیار مفید هستند.

برای  بررسی میزان ph  محلول ها میتوان از دستگاهی به نام ph متر استفاده کرد.

در این مطلب از نور صنعت فردوس، انواع اسید های آزمایشگاهی را معرفی و کاربرد آنها را بررسی میکنیم.

انواع اسید های آزمایشگاهی رایج

اگرچه تنوع آزمایشگاه ها با توجه به نوع فعالیتشان زیاد است، اما اسیدهای رایجی وجود دارد که در اکثر آنها یافت می شود. برخی از اسیدهای رایج مورد استفاده در آزمایشگاه ها عبارتند از:

اسید استیک – C2H4O2

اسید استیک یک اسید ضعیف با pH تقریبا 2.4 است که بیشتر در سرکه معمولی خانگی یافت می شود. استیک اسید که در بسیاری از آزمایشگاههای صنعتی یافت می شود. معمولاً در تولید چسب، رنگ و پلیمرهای مختلف استفاده می شود. اسید استیک همچنین می تواند در تولید غذا ، محصولات زنگ زدایی و صنعت پزشکی استفاده شود. زیرا دارای خاصیت ضد عفونی کننده خاصی است. اسید استیک علیرغم طبقه بندی به عنوان یک اسید ضعیف ، می تواند بسیار خورنده و مضر باشد. اگر با پوست یا چشم تماس پیدا کند ، یا بلعیده شود و باید با احتیاط مصرف شود.

اسید بوریک – H3BO3

اسید بوریک یک اسید ضعیف با pH تقریبا 5.1 است که بیشتر در پاک کننده خانگی “بوراکس” یافت می شود. اسید بوریک ، یک افزودنی شیمیایی رایج در تولیدات صنعتی ، یک عنصر کلیدی در محصولاتی مانند بتونه ، شار جوشکاری/ لحیم کاری و بسیاری از حشره کش ها است. اسید بوریک که یکی از اسیدهای آزمایشگاهی است، همچنین به دلیل خواص ضد باکتریایی خود در صنعت پزشکی استفاده می شود که معمولاً با سایر درمان های موضعی مخلوط شده یا استفاده می شود. اسید بوریک سمیت نسبتاً کمی دارد. اما نباید مصرف شود و فقط ممکن است باعث تحریک خفیف یا متوسط ​​چشم یا پوست شود.

اسید سیتریک – C6H8O7

اسید سیتریک یک اسید آلی ضعیف است که معمولاً در مرکبات مانند لیمو ، لیمو و پرتقال یافت می شود. بسته به غلظت آن ، اسید سیتریک دارای pH متفاوتی است و می توان از آن برای متعادل سازی سطح pH در برخی محصولات غذایی و رنگ ها استفاده کرد. اسید سیتریک بیشتر در صنایع غذایی به عنوان نگهدارنده و افزودنی طعم دهنده استفاده می شود و در محصولاتی مانند نوشابه ، کنسرو میوه ها ، بستنی و غیره یافت می شود. اسید سیتریک همچنین معمولاً در تولید پاک کننده های خانگی ، لوازم آرایشی و مکمل های غذایی استفاده می شود. در دوزهای کوچک یا رقیق شده ، اسید سیتریک هیچ خطری برای سلامتی انسان ندارد. قرار گرفتن طولانی مدت یا بیش از حد ممکن است باعث تحریک شود.

اسید کلریدریک – HCl

یکی از انواع اسید آزمایشگاهی ، هیدروکلریک اسید است که یک ماده شیمیایی بسیار اسیدی با pH حدود 1.1 است. اسید کلریدریک که در تولید و پردازش تعداد زیادی از محصولات استفاده می شود. یک عنصر کلیدی در تولید محصولات چرمی ، باتری ، ژلاتین ، فولاد و موارد دیگر است. هیدروکلریک اسید می تواند خطرات جدی برای سلامتی انسان ، هم در حالت مایع و هم در حالت گازی ایجاد کند. در صورت تنفس ، اسید کلریدریک می تواند برای اندام های داخلی و مجاری تنفسی خورنده باشد و احتمالاً باعث آسیب های جبران ناپذیر شود. در صورت ریختن ، قرار گرفتن در معرض پوست ، چشم ها یا سایر بافت ها می تواند منجر به سوختگی های جدی شود.

اسید نیتریک – HNO3

اسید نیتریک یک اسید معدنی بسیار خورنده با pH حدود 3.1 است. اسید نیتریک معمولاً به عنوان معرف در فرایند نیتراتاسیون در طول سنتز آلی ، به عنوان پیشران موشک و در تولید TNT و سایر مواد منفجره استفاده می شود. اسید نیتریک یک ماده بسیار خورنده است ، در صورت عدم استفاده صحیح می تواند صدمات جدی ایجاد کند و قادر به تجزیه سریع و دائمی گوشت و بافت باشد. مانند دیگر اسیدهای بسیار خورنده ، اسید نیتریک نیز باید با احتیاط زیاد مورد استفاده قرار گیرد.

اسید سولفوریک – H2SO4

سولفوریک اسید یک اسید معدنی خورنده با pH حدود 3.1 است. از اسید سولفوریک در سراسر جهان برای تولیدات صنعتی استفاده می شود و معمولاً به عنوان عنصر اصلی کود ، مواد شوینده ، حشره کش ها ، ضد یخ و داروسازی استفاده می شود. مانند اسید نیتریک ، اسید سولفوریک می تواند در تماس با پوست و بافت زنده باعث سوختگی شدید شود ، به ویژه در غلظت های بالا. در صورت بلع ، اسید سولفوریک می تواند باعث آسیب دائمی یا کشنده به اندام های داخلی شود ، بنابراین پرسنل باید هنگام کار با احتیاط شدید عمل کنند.

جابجایی اسید آزمایشگاهی

قبل از هر چیز باید به تمام پرسنل آزمایشگاه آموزش کافی در مورد نحوه کار ایمن با اسیدها و مواد خورنده داده شود. در حالی که همه اسیدها به یک اندازه قوی نیستند و برخی از آنها هیچ خطری برای سلامتی انسان ندارند ، برخی دیگر در صورت تماس با پوست ، چشم یا دهان ممکن است باعث صدمات شدید شوند. به همین دلیل ، آموزش کافی در مورد ایمنی اسید مناسب باید در اولویت قرار گیرد تا خطر آسیب در طول فرآیند تحقیق به حداقل برسد.

علاوه بر آموزش پرسنل ، همیشه باید از تجهیزات حفاظتی مناسب استفاده شود تا خطر قرار گرفتن در معرض اسیدهای مضر به حداقل برسد. عینک محافظ ، دستکش ، آستین بلند و سایر لباس های محافظ تجویز شده باید همیشه پوشیده شود و فرآیندهایی که ممکن است منجر به ایجاد سموم در هوا شود ، همیشه باید در هود های شیمیایی و یا هود های میکروبی انجام شود.

نگهداری و ذخیره سازی اسید آزمایشگاهی

در هر آزمایشگاهی مقدار زیادی اسید وجود دارد. اسیدها باید دور از بازها و ترجیحا در کمدهای نگهداری مواد شیمیایی جداگانه ای نگهداری شوند. اسیدها باید همیشه زیر سطح چشم نگهداری شوند تا از صدمات تصادفی ناشی از ریختن یا افتادن ظروف جلوگیری شود.

 منبع :

Most Common Acids Used in Wet Labs