پتاسیم نیترات

توضیحات

پتاسیم نیترات یا شوره یک ترکیب شیمیایی با فرمول KNO3 است. این ماده در محل‌هایی مانند دیوارهٔ غارها به صورت طبیعی به شکل گرد سفیدرنگی وجود دارد. یک اکسیدکننده تقریباً قوی است. این مواد آب را جذب می‌کند، بنابراین در محصولاتی مانند باروت که از شوره استفاده می‌شود در صورت قرارگیری در هوای آزاد رطوبت می‌گیرد و خراب می‌شود.

یکی از واکنش‌های مهم این مواد، پتاسیم نیترات و شکر است که در بسیاری از سوخت‌های موشک‌ها استفاده می‌شود و همچنین به دلیل خروج H2O و N2 از این واکنش ابر دودزایی درست می‌کند که به عنوان بمب دودزا استفاده می‌شود اما در حقیقت این واکنش نسبت دقیق دارد و بدون داشتن نسبت درست واکنش درست عمل نمی‌کند. نسبت آن 1 به 6 شکر به پتاسیم نیترات است.

موارد مصرف

مصرف عمده نیترات پتاسیم به عنوان اکسنده در باروت سیاه در موتورهای موشک و همچنین بمب‌ های دودزا می باشد. مصارف دیگر نیترات پتاسیم در داروسازی، خمیردندان، کودها، مقابله با فشار خون بالا و پایین، نگهداری غذا، درمان آسم ،کارخانه کریستال و بلورسازی، آبکاری و سخت کاری فلزات، لاستیک سازی، لعاب کاشی و سرامیک نگهدارنده مواد غذائی و باغبانی می باشد.

روش ساخت

با ریختن نیتریک اسید روی نمک‌های پتاسیم از جمله پتاسیم کربنات، شوره به‌دست می‌آید.

K۲CO۳ + 2 HNO۳ → 2 KNO۳ + CO۲ + H۲O

روش دیگر برای تولید کریستال در آزمایشگاه با استفاده از واکنش زیر می‌باشد و با سرد کردن محلول، پتاسیم نیترات رسوب می‌کند.

KCl(aq)+NH4NO3(aq)→ KNO3+NH4Cl

تولید

این مواد را می‌توان با ترکیب نیترات آمونیوم و هیدروکسید پتاسیم تولید کرد.

NH4NO3 (aq) + KOH (aq) → NH3 (g) + KNO3 (aq) + H2O (l)

یک روش جایگزین برای تولید نیترات پتاسیم بدون یک محصول جانبی آمونیاک، ترکیب نیترات آمونیوم و کلرید پتاسیم است که به راحتی به عنوان یک جایگزین نمک بدون سدیم به دست می آید.

NH4NO3 (aq) + KCl (aq) → NH4Cl (aq) + KNO3 (aq)

نیترات پتاسیم نیز می‌تواند با خنثی کردن اسید نیتریک با پتاسیم هیدروکسیدتولید شود. این واکنش بسیار اکسوترمی است.

KOH (aq) + HNO3 → KNO3 (aq) + H2O (l)

در مقیاس صنعتی توسط واکنش دو جابه‌جایی بین سدیم نیترات و پتاسیم کلرید تهیه می‌شود.

NaNO3 (aq) + KCl (aq) → NaCl (aq) + KNO3 (aq)

تهیه پتاسیم نیترات از کود کبوتر

به منظور تهیه به روش ساده تر، می توان از کود کبوتر استفاده کرد. به منظور انجام این فرایند، باید مقداری کود کبوتر را در ۱۰۰ گرم آب حل کرد. سپس این محلول را در ظرفی در بسته ریخته و به مدت ۲ ساعت در فریزر برای یخ زدن کامل قرار می دهند. در مرحله بعد قالب ماده شیمیایی یخ زده فوق را روی یک پارچه با قابلیت نفوذ مناسب آب قرار می دهند تا به‌طور کامل آب شود.

شایان ذکر است نباید آب گرم روی یخ گرفته شود. این خطا منجر به حل شدن بلور های این ماده شیمیایی می شود. برای به دست آوردن این ماده شیمیایی پس از آب شدن یخ مذکور، بلور های آن را از روی پارچه جمع آوری می کنند. سپس آن را در محلی گرم قرار می دهند تا کاملا خشک شوند.

کاربرد

• در تولید خمیر دندان برای دندان‌های حساس استفاده می‌شود.
• به‌صورت تاریخی در درمان بیماری آسم استفاده می‌شود.
• در کشور تایلند به عنوان مادهٔ اصلی در تولید قرص کلیه به منظور کاهش درد و التهاب مثانه، التهاب لگن کلیوی و اورتریت مصرف می‌گردد.
• در درمان فشار خون بالا کاربرد دارد.

فراورده‌های تولیدی KNO3

فراورده‌هایی مانند تولید بمب دودزا که با شکر و سدیم هیدروژن‌کربنات(جوش شیرین) تولید می‌شود.

و در ساخت باروت هم استفاده می‌شود که با مخلوط پتاسیم نیتران با گوگرد و زغال در اتانول استفاده می‌شود

پتاسیم نیترات انحلال‌ پذیری بسیاری دارد برای همین در حلال‌ها خیلی سریع حل می‌شود.