- تاریخ انتشار: 2 جولای 2025
معرفی اتوکلاو نوع N
اتوکلاو نوع N سادهترین نوع اتوکلاو بخار است. که برای استریل کردن ابزارهای جامد و بدون پوشش طراحی شده. این اتوکلاو با استفاده از روش جابجایی گرانشی بخار عمل میکند. به این معنی که بخار با فشار وارد محفظه شده و هوای موجود را از پایین خارج میکند.
ویژگی بارز این نوع اتوکلاو:
یکی از مهمترین ویژگیهای این نوع اتوکلاو. عدم استفاده از پمپ خلأ در فرآیند آن است. به این معنا که هوا به صورت گرانشی از محفظه خارج شده. و بخار جایگزین هوا میشود، بدون نیاز به ایجاد خلأ پیش از ورود بخار. این ویژگی باعث سادهتر شدن ساختار دستگاه و کاهش هزینههای تعمیرات و نگهداری میشود.
این مدل اتوکلاو بیشتر برای استریل کردن ابزارهای ساده و فلزی طراحی شده است. که معمولاً فاقد اجزای حفرهدار یا پیچیده هستند. همچنین استفاده از این دستگاه برای ابزارهای بدون بستهبندی مناسبتر است. چرا که حذف هوا به شکل گرانشی، نفوذ بخار را در ابزار پیچیده به خوبی مدلهای پیشرفتهتر انجام نمیدهد.
از نظر اقتصادی. این نوع اتوکلاو نسبت به مدلهای پیشرفتهتر مانند مدلهای S و B دارای هزینه اولیه و عملیاتی پایینتری است. به دلیل فقدان پمپ خلأ و ساختار سادهتر، قیمت خرید و نگهداری آن کمتر است. که باعث میشود گزینهای مقرون به صرفه برای محیطهایی با نیازهای استریل کمتر پیچیده باشد.
در کل. این نوع اتوکلاو مناسب مراکزی است که ابزارهایشان ساده و غیرحفرهدار است و هزینه کمتر برایشان اهمیت دارد. اما برای استریل کامل ابزارهای پیچیدهتر بهتر است. از مدلهای پیشرفتهتر استفاده شود.
عملکرد اتوکلاو نوع N چگونه است؟
عملکرد اتوکلاو آزمایشگاهی نوع N بر پایه جابجایی گرانشی هوا توسط بخار طراحی شده است. در این نوع اتوکلاو، هوای داخل محفظه به صورت طبیعی و با وزن خود به سمت پایین رانده میشود. و جای خود را به بخار میدهد. این روش سادهتر و کمهزینهتر از سیستمهای پیشرفتهتر است. اما محدودیتهایی نیز دارد.
مراحل اجرای چرخه استریلیزاسیون در اتوکلاو نوع N
1. ورود بخار به محفظه استریل:
بخار داغ وارد محفظه شده و شروع به جابجایی هوا میکند.
2. فشار دادن هوا به سمت خروجی پایین دستگاه:
به دلیل وزن و فشار بخار، هوا به آرامی و از طریق خروجی به سمت پایین و خارج هدایت میشود.
3. افزایش دما تا حدود 121 تا 134 درجه سانتیگراد:
دمای محفظه افزایش یافته و به سطح مناسب برای استریلیزاسیون میرسد.
4. نگهداشتن ابزار در دمای بالا برای مدت مشخص (مثلاً 15 تا 20 دقیقه):
این زمان برای اطمینان از کشته شدن تمامی میکروارگانیسمها ضروری است.
5. خروج بخار و پایان عملیات:
پس از پایان زمان استریلیزاسیون، بخار خارج میشود و ابزار آماده استفاده است.
محدودیتهای مهم اتوکلاو نوع N
– به دلیل نبود مکانیسم خلأ یا سیستم حذف کامل هوا، هوای محبوس شده در ابزارهای بستهبندیشده یا حفرهدار کاملاً خارج نمیشود.
– این موضوع باعث میشود بخار به تمام قسمتهای اینگونه ابزارها نفوذ نکند و فرآیند استریلیزاسیون به طور کامل انجام نشود.
– به همین دلیل اتوکلاو نوع N مناسب ابزارهای ساده، بدون بستهبندی یا سوراخدار نیست و برای چنین ابزارهایی مدلهای پیشرفتهتر توصیه میشود.
در نتیجه، اتوکلاو نوع N بیشتر برای استریلیزاسیون ابزارهای ساده و فلزی بدون بستهبندی کاربرد دارد و مناسب محیطهایی است که نیاز به تجهیزات پیشرفتهتر ندارند.
کاربردهای اتوکلاو نوع N
اتوکلاو نوع N به دلیل ساختار ساده و عملکرد مبتنی بر جابجایی گرانشی هوا با بخار، معمولاً در محیطهایی با نیازهای استریلیزاسیون کمتر پیچیده به کار میرود. برخی از کاربردهای اصلی این نوع اتوکلاو عبارتند از:
– استریلیزاسیون ابزارهای فلزی ساده و بدون بستهبندی
مناسب برای استریل کردن ابزارهای پزشکی یا آزمایشگاهی که سوراخدار یا بستهبندی شده نیستند، مانند انبرها، قیچیها، یا سایر تجهیزات فلزی ساده.
– محیطهای کلینیکی با تجهیزات اولیه
مراکز درمانی کوچک، مطبها و کلینیکهایی که دستگاههای پیشرفتهتر حذف هوا ندارند، معمولاً از این نوع اتوکلاو بهره میبرند.
– کاربرد در آزمایشگاههای تحقیقاتی و آموزشی
برای استریلیزاسیون ابزار و وسایل آزمایشگاهی که نیاز به تخلیه کامل هوا ندارند و بیشتر براساس بخار داغ کار میکنند.
– استفاده در محیطهایی با حجم پایین تا متوسط استریلیزاسیون
این دستگاهها ظرفیت کمتری نسبت به مدلهای پیشرفتهتر دارند و مناسب حجم کاری کم تا متوسط هستند.
مزایا و معایب اتوکلاو نوع N
مزایا
– سادگی در طراحی و عملکرد:
ساختار ساده و کارکرد مبتنی بر جابجایی طبیعی هوا باعث سهولت در استفاده و نگهداری میشود.
– هزینه کمتر:
نسبت به اتوکلاوهای پیشرفتهتر (مثل نوع B) قیمت پایینتر و هزینه تعمیرات کمتر دارد.
– مناسب برای ابزارهای بدون پوشش:
بهترین عملکرد در استریلیزاسیون ابزارهای فلزی ساده و بدون بستهبندی دارد.
– صرفهجویی در مصرف انرژی:
به دلیل چرخههای کوتاهتر و سادهتر، مصرف انرژی آن کمتر است.
معایب
– عدم توانایی استریلیزاسیون ابزار بستهبندی شده:
نمیتواند هوا را به طور کامل حذف کند و برای وسایل بستهبندی شده یا دارای حفرات پیچیده مناسب نیست.
– محدودیت در کاربردهای پیشرفته پزشکی:
به دلیل ناتوانی در تخلیه کامل هوا، برای تجهیزات پیچیده و حساس پزشکی کاربرد ندارد.
– احتمال باقی ماندن هوا:
هوای محبوس در داخل ابزار یا بستهبندی ممکن است باعث استریلیزاسیون ناقص شود.
– ظرفیت پایینتر:
معمولا حجم کمتری برای استریلیزاسیون دارد و برای مراکز با تقاضای بالا مناسب نیست.
نکات مهم در خرید اتوکلاو نوع N
برای خرید اتوکلاو نوع N، باید به عوامل زیر توجه کنید:
۱. ظرفیت دستگاه
-
دستگاههای کوچکتر: ۸ تا ۲۴ لیتر (مناسب مطب و کلینیک)
-
دستگاههای بزرگتر: ۴۰ لیتر به بالا (مناسب مراکز درمانی بزرگتر)
۲. برق مصرفی
-
تکفاز یا سهفاز؛ بسته به توان دستگاه
۳. صفحه کنترل
-
آنالوگ یا دیجیتال، برخی مدلها دارای صفحه لمسی یا چراغهای هشدار هستند
۴. مدت زمان چرخه
-
چرخه استاندارد معمولاً بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طول میکشد
۵. گواهینامه و استانداردها
-
CE اروپا، ISO 13485، یا تأییدیه وزارت بهداشت
۶. خدمات پس از فروش
-
نمایندگی فعال، تأمین قطعات یدکی، آموزش اپراتور
نکات مهم در نصب اتوکلاو نوع N
– فضای تهویه مناسب
باید در محیطی با تهویه خوب نصب شود. تا بخارات و گرمای تولید شده به طور مؤثر از اتاق خارج شود. تهویه مناسب علاوه بر ایمنی، به حفظ کارایی دستگاه و جلوگیری از تجمع رطوبت کمک میکند.
– اتصالات برق ایمن و اتصال به ارت
برای جلوگیری از خطرات برقگرفتگی و حفظ ایمنی دستگاه. اتصالات برق اتوکلاو باید مطابق با استانداردهای برقرسانی باشد و حتماً به سیستم ارت متصل شود. این کار از بروز آسیبهای جدی به دستگاه و کاربران جلوگیری میکند.
– قرارگیری روی سطح صاف و محکم
دستگاه باید روی سطحی کاملاً صاف، صاف و مقاوم نصب شود. تا از لرزش و حرکت ناخواسته در طول عملکرد جلوگیری شود. سطح نامناسب ممکن است. باعث آسیب به اتوکلاو یا کاهش عمر مفید آن شود.
– آماده بودن مخزن آب تمیز
برای تولید بخار، استفاده از آب تمیز و ترجیحاً آب مقطر بسیار مهم است. آب ناخالص ممکن است باعث رسوب گذاری در مخزن و کاهش کارایی و عمر دستگاه شود. تعویض منظم آب و تمیز نگه داشتن مخزن از نکات کلیدی در نگهداری است.
– جلوگیری از نزدیکی مواد اشتعالزا و تجهیزات حساس
اتوکلاو در هنگام کار گرما و بخار تولید میکند. بنابراین نباید در مجاورت مواد اشتعالزا یا تجهیزات حساس به حرارت و رطوبت قرار گیرد. این اقدام باعث افزایش ایمنی محیط و جلوگیری از خطرات احتمالی میشود.
رعایت دقیق این نکات باعث افزایش کارایی. طول عمر و ایمنی اتوکلاو نوع N خواهد شد.
نحوه نگهداری و سرویس اتوکلاو نوع N
اتوکلاوها برای عملکرد مطمئن نیاز به سرویس و نگهداری منظم دارند:
الف. اقدامات روزانه:
-
تخلیه آب باقیمانده
-
بررسی سطح آب مخزن
-
پاکسازی محفظه داخلی
ب. اقدامات هفتگی:
-
جرمگیری مخزن با محلول مناسب
-
بررسی واشر درب
ج. اقدامات ماهانه:
-
تست عملکرد سنسورها
-
بررسی نشت بخار
د. اقدامات سالانه:
-
کالیبراسیون دستگاه
-
بررسی کامل برق و پمپها توسط تکنسین مجاز
جمعبندی نهایی
اتوکلاو نوع N انتخابی مناسب و اقتصادی برای مراکز درمانی یا آزمایشگاهی با نیازهای ساده استریلیزاسیون است. اگر در محیطی فعالیت میکنید که ابزارها:
-
ساده، جامد و فلزی هستند
-
بدون بستهبندی استفاده میشوند
-
نیازی به خشککردن فوری ندارند
اتوکلاو نوع N بهترین انتخاب است. با این حال. اگر نیاز به استریل کردن ابزارهای سوراخدار. پارچهای. یا پکشده دارید. باید به سمت اتوکلاوهای کلاس S یا B بروید.
دیدگاه شما